مشعل هدایت قرآنی ، مذهبی ، اعتقادی ، تربیتی
| ||
|
هدف از خلقت در آيات مختلف قرآن، به هدف آفرينش انسان يا مجموعهى جهان هستى اشاراتى شده است كه در بدوِ امر ممكن است مختلف به نظر برسد، ولى با دقت مىبينيم همه به يك حقيقت بازمىگردد. الف - عبادت و بندگى؛ «و ما خلقت الجنّ و الإنس إلاّ ليعبدون».(140) ب - علم و آگاهى از صفات خداوند؛ «اللّه الّذى خلق سبع سموات و من الأرض مثلهنّ يتنزّل الأمر بينهنّ لتعلموا أنّ اللّه على كلّ شىء قدير».(141) ج - آزمايش بشر؛ «و هو الّذى خلق السّموات و الأرض فى ستّة أيّام و كان عرشه على الماء ليبلوكم أيّكم أحسن عملاً».(142) د - رحمت الهى؛ «ولِذلك خلقهم...».(143) كمى دقت در اين آيات نشان مىدهد كه بعضى مقدمه براى بعضى ديگر است. آگاهى و معرفت، مقدمهاى براى آزمون و تربيت بشر و آن هم مقدمهاى براى بهرهگيرى از رحمت خداوند است.(144) «و هو الّذى خلق السّموات و الأرض ... ليبلوكم أيّكم أحسن عملاً»(145) سؤال: اين آيهى شريفه هدف خلقت را آزمايش انسان مىداند؛ «ليبلوكم»، ولى در ساير آيات اهداف ديگرى بيان شدهاست. جمع ميان اين آيات چگونه است؟ پاسخ: هدفها در طول يكديگر و به صورت مرحلهاى است، چنانكه شخم زمين براى كشت است و كشت براى دستيابى به گندم و گندم براى پخت نان و نان براى تغذيهى انسان. آيات قرآن نيز مراحلى را براى هدف خلقت انسان بيان كرده است: بحث از آفرينش جهان در شش روز، در هفت مورد از آيات قرآن كريم آمده است. با توجه به سخن دانشمندان كه ميلياردها سال طول كشيده تا زمين و آسمان به وضع كنونى درآمده است، مقصود از خلقت آسمان و زمين در شش روز چيست؟ پاسخ: منظور از شش روز در آيهى شريفه اشاره به شش مرحله است. زيرا در ابتداى خلقت، آسمان و زمينى وجود نداشت تا شب و روزى وجود داشته باشد. در قرآن كريم صدها بار كلمهى يوم و ايام به كار رفته است و در بسيارى از موارد به معناى شبانهروز معمولى نيست، مثلاً تعبير از عالم رستاخيز به «يوم القيامة» نشان مىدهد كه از مجموعه رستاخيز كه دوران بسيار طولانى است، با تعبير «روز قيامت» ياد شده است. در بعضى از آيات مىخوانيم كه محاسبهى اعمال بعضى مردم در روز قيامت پنجاه هزار سال طول مىكشد؛ «فى يوم كان مقداره خمسين ألف سنة».(150)در روايات نيز كلمه «يوم» به معناى دوران آمده است. حضرت علىعليه السلام مىفرمايد: «الدهر لك يومان يوم لك و يوم عليك». دنيا براى تو دو روز است، روزى به سود تو و روزى به زيان تو. امام عليه السلام در ذيل آيهى شريفهى «فى ستّة أيّام» مىفرمايد: «فى ستّة أوقات».(151) قرآن مجيد در آيات نهم تا دوازدهم سورهى فصّلت، آفرينش زمين را در دو روز و كوهها و بركات و غذاها را در چهار روز و در پايان، آفرينش آسمانها را نيز در دو روز ذكر مىكند كه مجموعاً هشت روز مىشود، در حالى كه در آيات فراوانى از قرآن كريم، آفرينش آسمانها و زمين را مجموعاً در شش روز يا به تعبير ديگر در شش دوران بيان شده است، در اينجا اين سؤال مطرح است كه جمع ميان اين آيات چگونه است؟ مفسران در پاسخ اين سؤال دو راه انتخاب كردهاند: الف - مشهور معتقد است كه مراد از «أربعة أيّام» تتمهى چهار روز است. به اين ترتيب كه در دو روز اول از اين چهار روز زمين آفريده شد و در دو روز بعد، ساير خصوصيات زمين، و خلقت آسمانها نيز در دو روز كه مجموعاً شش روز (شش دوران) مىشود. طبق اين تفسير، آيه تقديرى دارد به اين صورت «و قدّر منها اقواتها فى تتمة أربعة أيام» و يا تعبيرى كه در تفسير كشاف آمده؛ «كلّ ذلك فى أربعة أيّام». ب - تعداد كمى از مفسّران بر آنند كه «أربعة أيام» مربوط به آغاز خلقت نيست، بلكه اشاره به فصول چهارگانهى سال است كه مبدأ پيدايش ارزاق و پرورش مواد غذايى انسانها و حيوانات است. حديثى نيز به اين مضمون در تفسير على بن ابراهيم آمده است.(152) ادامه مطلب [ دو شنبه 1 خرداد 1391برچسب:آفرينش جهان هستى, ] [ 17:8 ] [ اکبر احمدی ]
[
|
|
[ تمام حقوق مادی ومعنوی این وبلاگ متعلق : به اکبر احمدی می باشد ] [ Weblog Themes By : weblog skin ] |